Glutenovergevoeligheid

Glutenovergevoeligheid

Vage darmklachten maar geen coeliakie?

Steeds meer mensen vermijden gluten uit hun dieet omdat ze onverklaarbare klachten hebben. Tot voor kort was het nog onbekend, maar glutenovergevoeligheid krijgt steeds meer bekendheid. In het Engels heet het non-celiac glutensensitivity (NCGS). De klachten lijken heel erg op de klachten die je kan hebben bij coeliakie. Coeliakie is een auto-immuunziekte waarbij de darmen letterlijk kapot gaan door het eten van gluten. Bij een glutenovergevoeligheid heb je wel de klachten, maar je darmen hebben niet tot nauwelijks schade door gluten. Klachten zijn:

  • Buikpijn
  • Diarree
  • Obstipatie
  • Opgeblazen gevoel
  • Misselijkheid en/of overgeven
  • Hoofdpijn
  • Wattenhoofd / brain fog
  • Pijn in gewrichten
  • Vermoeidheid
  • Huidproblemen
  • Depressie en / of "anxiety"


Wanneer je last hebt van de bovengenoemde klachten kan het zijn dat je coeliakie hebt of een glutenovergevoeligheid (maar een niet-glutengerelateerde aandoening kan natuurlijk ook). Belangrijk is dat je met klachten aan de bel gaat trekken bij een (huis)arts. Ga niet zomaar gluten weglaten uit je voeding en kijken wat het effect is. Want om goed te kunnen controleren of je coeliakie hebt, moet je gluten eten. Ook kunnen deze klachten worden veroorzaakt door bijvoorbeeld een tarwe allergie.

Oorzaak

Wat de oorzaak is van glutenovergevoeligheid is onbekend. Het wordt vaak glutenintolerantie genoemd, maar deze term is niet helemaal correct. Het gaat niet om een allergie, intolerantie of auto-immuunziekte maar echt een overgevoeligheid.


Mensen met een glutenovergevoeligheid hebben dus de klachten die lijken op coeliakie maar meestal in mindere mate. De darmen worden niet of nauwelijks aangetast, maar de hersenen hoogstwaarschijnlijk wel. Vage klachten zoals vermoeidheid en wattenhoofd staan goed functioneren in de weg, maar huisartsen kunnen hier vaak niet zoveel mee.


Er bestaat ook geen test om te kijken of je glutenovergevoelig bent. Bij klachten is het belangrijk dat er onderzoek gedaan wordt naar (onder andere):

  • Coeliakie
  • Gluten allergie
  • Tarwe allergie


Wanneer deze aandoeningen zijn uitgesloten en er is geen vermoeden van andere darmaandoeningen (denk aan Prikkelbare Darm Syndroom) kan er worden getest of iemand glutenovergevoelig is.

Glutenovergevoeligheid behandelen

Wanneer er uitsluitsel is geconstateerd kun je de gluten tijdelijk helemaal uit het dieet vermijden. Let op: dit is niet gemakkelijk, want gluten kunnen werkelijk overal in zitten. Ook is er een grote kans op het krijgen van tekorten, dus het is belangrijk dat een diëtist meekijkt.


Wanneer de klachten na twee of drie weken glutenvrij eten verdwijnen of verminderen is de kans groot dat er sprake is van een glutenovergevoeligheid. Blijf je nog steeds buikpijnklachten houden of ontlastingsproblemen, dan is er wellicht sprake van iets anders. Wanneer de klachten helemaal verdwijnen en je blijkt glutenovergevoelig te zijn, dan is het belangrijk dat het voedingspatroon zo glutenvrij mogelijk moet zijn voor een optimale gezondheid.

Gluten in voeding

Een glutenvrij dieet was twintig jaar geleden heel ingewikkeld. Maar tegenwoordig staan er steeds meer glutenvrije producten in de schappen. Voor bijna alles is een alternatief. Brood, koek, cake, taart, muesli... noem maar op.


Gluten zijn een onderdeel van verschillende graansoorten:

  • Tarwe
  • Spelt
  • Rogge
  • Gerst
  • Couscous
  • Bulgur


Ook minder bekende voedingsmiddelen die glutenrijk zijn (e.g. kamut, farina, triticale, tarwebessen en farro) moeten worden vermeden. Daarnaast alle producten en gerechten die de bovengenoemde granen bevatten worden vermeden.

Maar wat eet je dan wel?

Gelukkig is er ook een hoop dat je nog wel kunt eten:

  • Boekweit(meel)
  • Quinoa(meel)
  • Maïs(meel)
  • Rijst(meel)
  • Haver(meel)*
  • Gierst


* haver kan gluten bevatten omdat het vaak wordt bewerkt in fabrieken waar ook tarwe wordt verwerkt, kijk voor een glutenvrije haver om zeker te zijn dat de haver geen gluten bevat.



De diëtist begeleidt je de eerste maanden van je nieuwe dieet. Ze kijkt samen naar een gezond voedingspatroon zonder gluten, geeft tips waar je op kan letten en beantwoordt de vragen die je hebt over de voeding. Vrouwen met lipoedeem hebben vaak / vaker klachten die lijken op glutenovergevoeligheid. Er is geen onderzoek bekend dat glutenovergevoeligheid ook meer voorkomt bij vrouwen met lipoedeem, maar bij klachten is het altijd goed om goed te kijken of gluten een probleem veroorzaken.

Share by: