Lipoedeem Diëtisten Nederland
Eerlijk voedingsadvies voor vrouwen met lipoedeem
Blog Layout
Is lipoedeem een progressieve ziekte?
feb. 07, 2022
Feit of fabel?
Als je zorgmedewerkers vraagt die veel werken met lipoedeem of lipoedeem een progressieve ziekte is, zullen veel van hun deze vraag met “ja” beantwoorden ongeacht hun kennis van de ziekte. Het is namelijk niet zo dat lipoedeem officieel een progressieve ziekte is. Onderzoekers hebben dit namelijk (nog) niet vastgesteld (noch uitgesloten). Wat onderzoekers wel zeggen is dat overgewicht/obesitas (bij lipoedeem) een progressieve ziekte is die de lipoedeem erger maakt. Toch ben ik (Marianne, diëtist) het daar niet mee eens. In dit artikel lees je…
- …. waarom lipoedeem géén progressieve ziekte is
- … obesitas géén progressieve ziekte is
- … dat obesitas de klachten van lipoedeem wel kunnen verergeren
- … wat HAES is en waarom we dit concept zo snel mogelijk moeten omarmen
Progressie van lipoedeem
Lipoedeem heb je al vanaf je geboorte. Het is niet besmettelijk maar kan wel erfelijk zijn. Het komt alleen bij vrouwen voor en komt meestal tot uiting in de puberteit (soms ook al wel in de kindertijd en soms komt het later tot uiting). De ene vrouw met lipoedeem krijgt “alleen maar” dikkere billen of benen terwijl de andere vrouw helemaal lijkt op te zwellen. Vaak worden de klachten en de hoeveelheid vet vermeerder in fases van hormonale veranderingen (puberteit, zwangerschap en menopauze). In hoeverre de lipoedeem “groeit” is afhankelijk van meerdere factoren.
Vrouwen met een gezond eetpatroon die ook nog eens veel bewegen hebben een grotere kans dat de lipoedeem minder progressief verloopt dan vrouwen die de hele dag op de bank zitten en alleen maar fast food eten. Dit zijn natuurlijk twee uitersten, want de meeste vrouwen zullen ergens tussenin balanceren. Dan is er ook nog een genetisch component. De ene vrouw zal veel meer vet vasthouden dan de andere, zonder daar ook maar enige invloed op uit kunnen oefenen. Kortom:
je hebt heel beperkt (soms helemaal geen) invloed op hoe de ziekte verloopt.
Afvallen zorgt voor gewichtstoename
Wat vrijwel alle vrouwen met lipoedeem gemeen hebben (de uitzondering moet ik nog tegenkomen) is dat ze zijn gaan afvallen. De meeste vrouwen kunnen een bingo kaartje vol krijgen met diëten die ze geprobeerd hebben. Van Montignac tot Sonja Bakker, van koolhydraatarm tot Weight Watchers… alles wordt uit de kast getrokken. Met als
resultaat: GEWICHTSTOENAME
. Want ook al val je een aantal kilo’s af, ze komen er allemaal weer aan en vaak dubbel.
Dit leidt tot frustratie, frustratie leidt tot overeten en overeten leidt tot gewichtstoename. Dit verhoogt de kans op het proberen van een nieuw dieet, wat leidt tot niets of een kleine gewichtsreductie. Daarna wordt de handdoek in de ring gegooid (want het werkt toch niet) met als gevolg: frustratie, overeten en gewichtstoename. Uiteindelijk blijf je achter met lipoedeem, overgewicht, gevoel van falen en meer klachten dan toen je begon.
Dit leidt tot frustratie, frustratie leidt tot overeten en overeten leidt tot gewichtstoename. Dit verhoogt de kans op het proberen van een nieuw dieet, wat leidt tot niets of een kleine gewichtsreductie. Daarna wordt de handdoek in de ring gegooid (want het werkt toch niet) met als gevolg: frustratie, overeten en gewichtstoename. Uiteindelijk blijf je achter met lipoedeem, overgewicht, gevoel van falen en meer klachten dan toen je begon.
Obesitas is géén ziekte
Inmiddels heeft de wetenschap obesitas geclassificeerd als “progressieve ziekte”. Maar hier ben ik het ab-so-luut mee oneens. Allereerst is het goed om even te kijken naar de vraag: Wanneer is iemand obees?
Nou dat is een vraag die we snel kunnen beantwoorden: iemand met obesitas heeft een BMI van boven de 30. BMI is een afkorting van body mass index, ook wel de queteletindex genoemd. HEt is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. Het BMI is bedacht door Adolphe Quetelet (1796-1874) die wiskundige en sterrenkundige was. In de jaren 70 verscheen er een onderzoek van Ancel Keys die aangaf dat het BMI wel gebruikt kon worden als betrouwbare index om aan te geven of iemand een gezond gewicht had. Het BMI werd gebruikt voor Westerse (witte) mannen. Sinds de jaren 90 wordt het BMI gebruikt om aan te geven of iemand een gezond gewicht heeft of niet.
Maar het BMI houdt geen rekening met:
Samengevat: het BMI is niet betrouwbaar om te meten of je gezond bent.
Nou dat is een vraag die we snel kunnen beantwoorden: iemand met obesitas heeft een BMI van boven de 30. BMI is een afkorting van body mass index, ook wel de queteletindex genoemd. HEt is een index die de verhouding tussen lengte en gewicht bij een persoon weergeeft. Het BMI is bedacht door Adolphe Quetelet (1796-1874) die wiskundige en sterrenkundige was. In de jaren 70 verscheen er een onderzoek van Ancel Keys die aangaf dat het BMI wel gebruikt kon worden als betrouwbare index om aan te geven of iemand een gezond gewicht had. Het BMI werd gebruikt voor Westerse (witte) mannen. Sinds de jaren 90 wordt het BMI gebruikt om aan te geven of iemand een gezond gewicht heeft of niet.
Maar het BMI houdt geen rekening met:
- Je etnische achtergrond
- Je geslacht
- Eventuele aandoeningen die je gewicht kunnen beïnvloeden maar geen verhoogd risico geeft op het krijgen van ziekten die men relateert aan “overgewicht”
- Je spiermassa
- Je eetpatroon
- Je medicatiegebruik
Samengevat: het BMI is niet betrouwbaar om te meten of je gezond bent.
Obesitas en lipoedeem
Toch kan het wel zijn dat je overgewicht hebt naast lipoedeem. Met overgewicht bedoel ik in dit artikel (vanaf nu) “gewicht dat je met je meedraagt wat niet passend is bij jouw genetische blauwdruk dat voortkomt uit overmatig eten (door bijvoorbeeld een ongezonde relatie met eten) en/of te weinig actief bezig zijn”.
Dit extra gewicht kan belastend zijn voor je lichaam en zorgt ervoor dat de lichamelijke klachten die je hebt vanwege lipoedeem worden versterkt. Je BMI is hierin helemaal niet betrouwbaar! Je buikomtrek is al een veel betere indicatie (maar ook deze mag je van mij even achterwege laten).
Health At Every Size
Wanneer we een goede relatie hebben met voeding, en ons dagelijks voedingspatroon bestaat uit een combinatie van voeding met een hoge nutritionele waarde (meestal gezond eten genoemd) en soul food (meestal ongezond eten genoemd), zullen de kilo’s die we meedragen die echt te veel zijn voor onze genetische blauwdruk langzaamaan verminderen. Maar ook hier moet weer een kanttekening worden gemaakt: (andere) aandoeningen en medicijngebruik beïnvloeden ook het gewicht.
Health At Every Size (HAES) is een beweging die uit Amerika naar Nederland is komen overwaaien waarin wordt gezegd dat je gezondheid niet afhankelijk is van je gewicht. Sommige mensen zijn nu eenmaal heel slank en andere weer helemaal niet. We hebben nu eenmaal niet allemaal dezelfde maten. We hebben niet hetzelfde lichaam. We hebben niet dezelfde gewoontes, mogelijkheden, medicatiegebruik, beweegpatronen, etnische achtergronden etc. We Zijn Allemaal Anders.
Niet je gewicht maar je relatie met eten zit in de weg
Lees het kopje hierboven nog eens goed. En nog eens. En nog eens. Daar wil ik ook nog aan toevoegen dat hoe jij jezelf beoordeelt je ook in de weg kan zitten. Lipoedeem en obesitas zijn beide geen progressieve ziekten. Het is dus een
fabel
. Lipoedeem is onderdeel van jouw leven en obesitas is gebaseerd op een begin 18
e
eeuwse berekening van een wiskundige. De dieetindustrie heeft je doen geloven in een mythe waardoor je natuurlijke relatie met voeding en je lichaam is verstoord.
Het goede nieuws is dat je weer een goede relatie kan krijgen met voeding en met jezelf. De eerste stap is dat je afscheid neemt van het diëten. Niet dat je niet mag willen afvallen, met die wens is niets mis. Maar de nieuwste dieetrage is niet de oplossing. Ook de manier van eten van je buurvrouw is niet de oplossing. De oplossing zit in jezelf.
Wil je meer weten over een goede relatie met eten en je lichaam? Neem dan contact op met een diëtist die gespecialiseerd is in Intuïtief Eten.
Het goede nieuws is dat je weer een goede relatie kan krijgen met voeding en met jezelf. De eerste stap is dat je afscheid neemt van het diëten. Niet dat je niet mag willen afvallen, met die wens is niets mis. Maar de nieuwste dieetrage is niet de oplossing. Ook de manier van eten van je buurvrouw is niet de oplossing. De oplossing zit in jezelf.
Wil je meer weten over een goede relatie met eten en je lichaam? Neem dan contact op met een diëtist die gespecialiseerd is in Intuïtief Eten.
Bedankt voor het lezen van deze blog. Zou je meer willen weten over voeding, gezondheid en/of gedragsverandering bij lipoedeem, neem dan contact met één van de diëtisten op en maak een afspraak.
Blijf verbonden
Sluit je aan bij een Facebookgroep met lotgenoten (niet voor professionals).
Volg ons op Instagram voor de laatste updates.
Volg ons op Instagram (ook voor professionals).
Veel vrouwen hebben een ideaalbeeld in hun hoofd hoe ze eruit willen zien. Soms is dat realistisch maar soms ook helemaal niet. Elke vrouw is verschillend en de ene vrouw is gevoeliger voor het slanke schoonheidsideaal dan de andere. “De vrouw” bestaat dan ook niet. Maar wat de meeste van ons gemeen hebben is dat we graag lekker in ons vel willen zitten en een gezond gewicht willen hebben. Of dat in jouw hoofd nu maatje 34 is of maatje 50, dat doet er niet toe. Je hebt extra gewicht en wil daar graag wat van verliezen. Maar bij lipoedeem is afvallen een stuk uitdagender dan bij vrouwen zonder lipoedeem (en daar is het vaak al moeilijk genoeg). In dit artikel ga ik dan ook dieper in op:
Heb je moeite met afvallen? Lijken sommige plekken op je lichaam maar niet slanker te worden? Heb je last van pijnlijke en vermoeide benen/armen en snel last van blauwe plekken? Ben je in de puberteit of tijdens een zwangerschap veel aangekomen? Dan kan het zijn dat je lipoedeem hebt!
Naast koolhydraten zijn vetten ook macronutriënten en een belangrijk onderdeel van onze voeding. Ze zijn een belangrijke bron van verschillende vitamines (waaronder vitamine A, D en E) en leveren essentiële vetzuren die ons lichaam nodig heeft om te kunnen functioneren. Zo zijn ze een bouwstof voor onze hersenen, zenuwen en hormonen. Ze komen in veel verschillende voedingsmiddelen voor en we onderscheiden verschillende soorten vet. Niet alle vetten zijn even gezond. In deze blog lees je de basis van vetten, welke gezond zijn (en welke je beter kunt vermijden) en welke voedingsbronnen geschikt zijn voor je dagelijkse portie vet.
Proteïnen, oftewel eiwitten, is net als vetten en koolhydraten een macronutriënt en een belangrijk onderdeel van onze voeding. Ze worden ook wel de bouwblokken van ons lichaam genoemd. Ze helpen met spieropbouw bijvoorbeeld, maar zijn ook belangrijk voor het immuunsysteem en de aanmaak van o.a. hormonen. Ze komen in heel veel voedingsmiddelen voor en ze zijn opgebouwd uit kleine bouwsteentjes genaamd aminozuren! In deze blog lees je alles over de basis van proteïnen en aminozuren.
Eerlijke informatie over koolhydraten | Wat zijn koolhydraten? | Waar zitten koolhydraten in? | Zijn koolhydraten gezond?